Rönesans'ın yol açıcı bilim insanı ve filozoflarında olan Francis Bacon kimdir ve eserleri nelerdir? İşte Francis Bacon'un hayatı.

Francis Bacon Kimdir? Francis Bacon'ın Hayatı

22 Ocak 1561'de Londra'da dünyaya gelen Francis Bacon dönemin adalet bakanı Nicholas Bacon'ın oğludur. 12 yaşındayken Trinity College'da felsefeyle tanışan Francis Bacon, skolastik düşünceye karşıt görüşlerinin temellerini burada attı. 1576'da hukuk öğrenimine başladıktan sonra Fransa'daki İngiliz elçisi yanında çalışması teklifinde bulundu. Francis Bacon da eğitimine ara vererek bu teklifi kabul etti.

Babasının ölüm haberini aldıktan sonra (1579) İngiltere'ye dönen Francis Bacon, hukuk öğrenimine devam etmeye karar verdi. Mezuniyetinden sonra da avukat olarak çalışmaya başladı. Maddi yetersizliklerden dolayı çocukluğundan beri yaşadığı lüksü yaşayamıyor ve özlüyordu. Bu imtiyazları geri kazanabilmek için ailenin siyaset içindeki çabalarını sürdürdü ve nihayet 1584'te parlamentoya seçildi.

Essex kontuyla olan yakın arkadaşlığı, kontun Kraliçe 1. Elizabeth'i devirme planlarından dolayı bozuldu. Kraliçeye olan bağlılığından dolayı da arkadaşını uzun süre bu fikrinden döndürmeye çalıştı. Kraliçeye gerçekleşen suikast girişiminin ardından Essex kontu tutuklandı ancak Bacon'un girişimleriyle serbest bırakıldı. Kont ikinci kere de suikast girişimlerine ön ayak olunca yakalanıp idam edildi. Elbette tüm bu süreçte Bacon' da göz önündeydi. Bu olanlar, kendisine bazı düşmanlar kazandırmış olsa da, Kraliçeye olan bağlılığı devlet nezdinde itibarını arttırdı.

1603 yılında James'in tahta çıkmasıyla birlikte Bacon'ın da devlet kademelerinde yükselişi hızlandı. İlk önce "Sir" unvanı alan Francis Bacon, 1606 yılında başsavcı, 1618'de ise İngiltere başyargıçlığına yükseldi. Ancak bunlar, kariyerinin zirvesiydi ve düşüşü de bundan daha hızlı oldu. 1621 yılında rüşvetle suçlanan Bacon, yargılanıp hapis cezasına çarptırıldı. Hapishane yılları çok uzun sürmese de, çıktıktan sonra devlet görevine geri dönemedi.Ancak bu kopuş ona yeni bir kapı açtı ve Bacon hayatının kalan yıllarında sadece bilim ve felsefeyle uğraştı.

Soğuğun çürümeyi önleyip önlemediği üzerine bir deney yapıyordu. Tavuk ölüsünü karla doldurarak deney yapıyordu ancak gerekli önlemleri almadığı için de deneyler sırasında soğuk algınlığına yakalandı. Hastalık zatürreye çevirince de 1626'da Bacon hayatını kaybetti.

Francis Bacon'ın Bilim ve Felsefeye Katkıları

Bacon'ın düşünce sisteminin merkezinde deney ve dolayısıyla bilim vardır. Bacon'ı Kepler ve Galilei'nin yerine modern deney bilgisinin kurucusu sayan bilim tarihçileri dahi olmuştur. Bacon'ın "Bilmek, egemen olmaktır." ya da "Bilgi güçtür." sözü aslında düşünce sisteminin temelini çok net anlatmaktadır. Nitekim ideal devlet anlayışını sunduğu Nova Atlantis kitabında toplumun temelleri bilgi ve bilimle kurulmaktadır. Bacon'a göre toplumsal hayatı, bilim düzenlemelidir.

Bacon bilimi, insanın doğaya egemen olmasını sağlayacak güç olarak sunmaktadır. Bacon'a göre bilimin amacı da, insanı doğaya egemen kılmak olmalıdır. Rönesans'ta bir bir yıkılan batıl inançlar kendisini bu alanlarda da gösterir. Bu filozof ve bilim insanlarından önce doğaya egemen olmak için kullanılan hayal ve büyü gibi araçların yerini bilim almaya başlamıştır. Bacon da bu atılımların öncülerinden sayılmalıdır. Bacon artık insanın gücünü soyut öğelerde değil, bilimin ışığında aramaktadır. Objektif doğa bilgisi sihir, büyü ve kilise ayinleri gibi metafiziklerin önüne geçmeye başlar.

Bacon'a göre doğaya egemen olabilmek için önce ona boyun eğmek, yani doğanın temel yasalarını öğrenmek gerekir. Dolayısıyla bilgi, doğaya egemen olmanın yegane yoludur. Bu fikrini kanıtlama çabasıyla da Bacon, o dönemde yapılan coğrafi keşifler, barut, pusula gibi buluşlardan da kitaplarında sıkça söz eder.

Bacon'a göre doğayı tanımamızı sağlayacak en önemli yöntem "tümevarım"dır. Ancak bu süreçte yapılacak en ciddi hatalardan birini de acele yapılan genellemeler olarak söyler. Tümevarım süreci, belli ve titiz bir disiplinle yürütülmelidir.

Bunların yanında Francis Bacon, ötenazi kavramını günümüzdeki anlamına en yakın şekliyle kullanan kişidir.